Ο Lucas Samaras γεννήθηκε το 1936 στη Βόρειο Ελλάδα, στην Καστοριά. Η πόλη βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τα γιουγκοσλαβικά και αλβανικά σύνορα, περιοχή έντονων εχθροπραξιών κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολούθησε. Το σπίτι της οικογένειας καταστράφηκε από τα πυρά, η γιαγιά του σκοτώθηκε και η θεία του τραυματίστηκε. Ο πατέρας του ήταν γουνέμπορος, και ελλείψει παιχνιδιών, ο νεαρός Lucas έπαιζε με άδεια κουτιά τροφίμων, κουμπιά, βελόνες και καρφίτσες, φτηνές πόρπες και άλλα μικροαντικείμενα από την επιχείρηση του πατέρα του, παριστάνοντας ότι "τα κουμπιά και τα φτηνά αυτά πετράδια ήταν άνθρωποι". Αργότερα, αυτός και οι φίλοι του έπαιζαν με τις σφαίρες που έβρισκαν παντού και οι οποίες εκρήγνυνταν όταν τις πετούσαν στη φωτιά, ενώ έπαιζαν και στο οστεοφυλάκιο του αυλόγυρου της εκκλησίας, όπου φυλάσσονταν τα οστά των νεκρών.
Όταν η επιχείρηση άρχισε να ασθμαίνει κατά την Ύφεση, ο πατέρας του μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1939, αφήνοντας την οικογένεια του στην Ελλάδα και επιστρέφοντας μετά τον πόλεμο, όταν ο Samaras ήταν 10 ετών. Ο ίδιος έχει σχολιάσει την επίδραση της απουσίας του πατέρα του: "Πιστεύω ότι ακόμη τον περιμένω, σε ένα γράμμα, ένα πακέτο, μια γιορτή, μια έκρηξη, μια εικόνα, ένα φυσικό γεγονός. Όταν δημιουργώ έργα, στην ουσία δημιουργώ έναν πατέρα." Το 1948 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο New Jersey και επί τρία καλοκαίρια, ο Samaras εργάστηκε για τον πατέρα του. "Όλα όσα έκανα επανεμφανίζονται (στην τέχνη μου). Εάν πω ότι μισώ τη γούνα, αφοσιώνομαι στις καρφίτσες. Είναι σαν τη γούνα, αλλά πολύ πιο εύθραυστη...η γούνα είναι ένα απαλό, ζεστό, εύπλαστο πράγμα με χαρακτηριστική οσμή. Κι έτσι καταλήγω να χρησιμοποιώ καρφίτσες: σκληρό, γυαλιστερό, αιχμηρό υλικό".
Με την παρότρυνση του Fabian Zaccone, καθηγητή καλλιτεχνικών στο γυμνάσιο του, ο Samaras παρακολούθησε μαθήματα τέχνης ως υπότροφος στο Rutgers University, με καθηγητές τους Allan Kaprow, George Segal και Robert Whitman. Το 1959, μετά την αποφοίτηση, παρακολούθησε τα μαθήματα ιστορίας της τέχνης που παρέδιδε ο Meyer Schapiro, στο Columbia University και, σύμφωνα με δήλωση του, οι Zaccone, Kaprow, Segal και Schapiro ήταν οι καθηγητές που τον επηρέασαν περισσότερο. Την ίδια χρονιά, πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική του έκθεση στη γκαλερί Reuben, στη Νέα Υόρκη. Το 1960, άρχισε να φτιάχνει τα πρώτα κουτιά, ενσωματώνοντας φτερά, καθρέφτες, γύψο, και πρόκες. Ακολούθησαν ψαλίδια, μαχαίρια, πιρούνια με παραμορφωμένα δόντια, λεπίδες από ξυράφι, χαρτί τουαλέτας, καρφίτσες, ταριχευμένα πουλιά, νήμα, γυαλί, πλαστικά λουλούδια και κρεμάστρες ρούχων. Ο Samaras συνέχισε δημιουργώντας βιβλία, καρέκλες, φωτογραφίες, ραμμένα υφάσματα, "γεύματα" που δεν τρώγονται, επιτραπέζια σκεύη, πίνακες, σχέδια, πλάκες και κομμάτια δαπέδου.
Θελκτικό και ταυτόχρονα αποκρουστικό, το έργο του Samaras αμφισβητεί εσκεμμένα τα ταμπού, χρησιμοποιώντας πολλές φορές το ίδιο του το σώμα ως κεντρικό θέμα. Χαρακτηρίζεται συχνά ειρωνικό, και ακόμη και όταν παρουσιάζεται άκρως ιδιόμορφο και γοητευτικό, αποφεύγει τη συναισθηματικότητα. Μέσω της εξαιρετικά αποκαλυπτικής, εντυπωσιακής και ανατρεπτικής του ευθύτητας, ο Samaras άνοιξε τον δρόμο για τους άλλους καλλιτέχνες να διερευνήσουν τις πιο προσωπικές πτυχές της ζωής τους.
Ο Lucas Samaras γεννήθηκε το 1936 στη Βόρειο Ελλάδα, στην Καστοριά. Η πόλη βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τα γιουγκοσλαβικά και αλβανικά σύνορα, περιοχή έντονων εχθροπραξιών κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολούθησε. Το σπίτι της οικογένειας καταστράφηκε από τα πυρά, η γιαγιά του σκοτώθηκε και η θεία του τραυματίστηκε. Ο πατέρας του ήταν γουνέμπορος, και ελλείψει παιχνιδιών, ο νεαρός Lucas έπαιζε με άδεια κουτιά τροφίμων, κουμπιά, βελόνες και καρφίτσες, φτηνές πόρπες και άλλα μικροαντικείμενα από την επιχείρηση του πατέρα του, παριστάνοντας ότι "τα κουμπιά και τα φτηνά αυτά πετράδια ήταν άνθρωποι". Αργότερα, αυτός και οι φίλοι του έπαιζαν με τις σφαίρες που έβρισκαν παντού και οι οποίες εκρήγνυνταν όταν τις πετούσαν στη φωτιά, ενώ έπαιζαν και στο οστεοφυλάκιο του αυλόγυρου της εκκλησίας, όπου φυλάσσονταν τα οστά των νεκρών.
ReplyDeleteΌταν η επιχείρηση άρχισε να ασθμαίνει κατά την Ύφεση, ο πατέρας του μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1939, αφήνοντας την οικογένεια του στην Ελλάδα και επιστρέφοντας μετά τον πόλεμο, όταν ο Samaras ήταν 10 ετών. Ο ίδιος έχει σχολιάσει την επίδραση της απουσίας του πατέρα του: "Πιστεύω ότι ακόμη τον περιμένω, σε ένα γράμμα, ένα πακέτο, μια γιορτή, μια έκρηξη, μια εικόνα, ένα φυσικό γεγονός. Όταν δημιουργώ έργα, στην ουσία δημιουργώ έναν πατέρα." Το 1948 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο New Jersey και επί τρία καλοκαίρια, ο Samaras εργάστηκε για τον πατέρα του. "Όλα όσα έκανα επανεμφανίζονται (στην τέχνη μου). Εάν πω ότι μισώ τη γούνα, αφοσιώνομαι στις καρφίτσες. Είναι σαν τη γούνα, αλλά πολύ πιο εύθραυστη...η γούνα είναι ένα απαλό, ζεστό, εύπλαστο πράγμα με χαρακτηριστική οσμή. Κι έτσι καταλήγω να χρησιμοποιώ καρφίτσες: σκληρό, γυαλιστερό, αιχμηρό υλικό".
Με την παρότρυνση του Fabian Zaccone, καθηγητή καλλιτεχνικών στο γυμνάσιο του, ο Samaras παρακολούθησε μαθήματα τέχνης ως υπότροφος στο Rutgers University, με καθηγητές τους Allan Kaprow, George Segal και Robert Whitman. Το 1959, μετά την αποφοίτηση, παρακολούθησε τα μαθήματα ιστορίας της τέχνης που παρέδιδε ο Meyer Schapiro, στο Columbia University και, σύμφωνα με δήλωση του, οι Zaccone, Kaprow, Segal και Schapiro ήταν οι καθηγητές που τον επηρέασαν περισσότερο. Την ίδια χρονιά, πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική του έκθεση στη γκαλερί Reuben, στη Νέα Υόρκη. Το 1960, άρχισε να φτιάχνει τα πρώτα κουτιά, ενσωματώνοντας φτερά, καθρέφτες, γύψο, και πρόκες. Ακολούθησαν ψαλίδια, μαχαίρια, πιρούνια με παραμορφωμένα δόντια, λεπίδες από ξυράφι, χαρτί τουαλέτας, καρφίτσες, ταριχευμένα πουλιά, νήμα, γυαλί, πλαστικά λουλούδια και κρεμάστρες ρούχων. Ο Samaras συνέχισε δημιουργώντας βιβλία, καρέκλες, φωτογραφίες, ραμμένα υφάσματα, "γεύματα" που δεν τρώγονται, επιτραπέζια σκεύη, πίνακες, σχέδια, πλάκες και κομμάτια δαπέδου.
Θελκτικό και ταυτόχρονα αποκρουστικό, το έργο του Samaras αμφισβητεί εσκεμμένα τα ταμπού, χρησιμοποιώντας πολλές φορές το ίδιο του το σώμα ως κεντρικό θέμα. Χαρακτηρίζεται συχνά ειρωνικό, και ακόμη και όταν παρουσιάζεται άκρως ιδιόμορφο και γοητευτικό, αποφεύγει τη συναισθηματικότητα. Μέσω της εξαιρετικά αποκαλυπτικής, εντυπωσιακής και ανατρεπτικής του ευθύτητας, ο Samaras άνοιξε τον δρόμο για τους άλλους καλλιτέχνες να διερευνήσουν τις πιο προσωπικές πτυχές της ζωής τους.